Екінші ұлттық семинар

ГЭФ-ПРООН-ЮНЕСКО жобасы бойынша: «Орталық Азия елдерінің тұрақтылығын нығайту үшін аймақтық ынтымақтастықты арттыру, қар мен мұздық жүйелерін бағалау саласында тұрақты даму және климаттың өзгеруіне бейімделу әдістерін дайындау»

2025 жылдың 15 және 16 сәуірінде Алматыда Жаһандық Экологиялық Қор (ЖЭҚ) қаржыландыратын, ПРООН мен ЮНЕСКО жүзеге асыратын жобаға арналған ұлттық семинар өтті. Жобаның шолуын, мақсаттарын және шараның мәртебесін Алматыдағы ЮНЕСКО өңірлік офисінің жобаның жетекшісі Н. Брамидзе ұсынды.

Семинардың мақсаты – әр ел үшін криосфера мониторингін жақсарту, деректермен алмасу, білім өнімдерімен алмасу және мамандардың әлеуетін дамытуға бағытталған шараларды әзірлеу.

Семинарға шамамен 60 адам қатысты, олардың ішінде Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің, Су ресурстары және ирригация министрлігінің, Казгидромет, Іле-Алатау ұлттық паркі, жоғары оқу орындарының, ғылыми институттардың, ҮЕҰ мен жастар ұйымдарының өкілдері болды.

ЮНЕСКО қамқорлығымен 2-санаттағы Орталық Азия өңірлік гляциологиялық орталығы (ОАӨГО) атынан жетекші ғылыми қызметкерлер Н.В. Пиманкина мен А.Б. Егоров, сондай-ақ халықаралық байланыстар бөлімі мамандары И.А. Диких және А.Ж. Дауленхан қатысты.

15-16 сәуір 2025 ж. Cеминар қатысушылары.

Семинар қатысушыларын құттықтау сөздерімен Б. Койшибаев мырза – ҚР ЮНЕСКО және ИСЕСКО істері жөніндегі Ұлттық комиссиясының өкілі, Амир Пирич мырза – Алматы қаласындағы ЮНЕСКО Өңірлік кеңсесінің директоры, С. Ходжиматов мырза – БҰҰДБ тұрақты өкілінің орынбасары құттықтады. Олардың сөздерінде ғалымдардың күш-жігерін біріктірудің маңыздылығы және криосфераны зерттеу саласындағы трансшекаралық ғылыми ынтымақтастықты нығайту қажеттілігі атап өтілді. БҰҰ 2025 жылды Мұздықтарды сақтау жылы деп жариялады. Бұл жаһандық бастама мұздықтардың еруі мен климат өзгерістеріне байланысты тәуекелдер мәселесіне қоғам назарын аударады. Доктор А. Ильясова жобада гендерлік теңдік және әйелдердің құқықтары мен мүмкіндіктерін кеңейту мәселелеріне назар аударды.

Бағдарламаға сәйкес ұлттық контекстте көзқарастар, мақсаттар мен міндеттерді анықтау үшін бірлескен әрекеттер жоспарын құру мәселесі талқыланды. Негізгі идеялар ортақ әдістемелерді қолдана отырып, сапалы мониторинг жүргізу, бірлескен ғылыми зерттеулерді іске асыру және ақпаратты тұтынушыларға жеткізу, сондай-ақ білікті кадрларды даярлау мәселелеріне қатысты болды.

Семинар жұмысының қорытындысы бойынша қатысушылар Қазақстанның криосферасын зерттеудің негізгі міндеттерін анықтады, олардың орындалу шұғылдығын ескере отырып, ғаламдық өзгерістер тұрғысынан міндеттерді шешу үшін қажетті іс-шаралар белгіленді. Деректерді, тәжірибені және білімдерді басқару мен алмасу үшін екі тілде жұмыс істейтін платформаны құру бойынша ұсыныстар жасалды.

Н.В. Пиманкина
ОАӨГО қар мен мұз ресурстарының динамикасының мониторинг зертханасының жетекшісі